Orain dela urte gutxi arte, Getxoko festibaleko taldeen lehiaketako epaimahaiari talde parte-hartzaileen informazio zehatza eskaintzeko orduan, talde bakoitzaren jatorria argi eta garbi zehaztea ez zen zaila: ingelesa edo alemana, italiarra, belgikarra, espainiarra eta abar. Hala ere, gaur egun gauzak korapilatu egin dira horri dagokionez, eta —esan beharra dago—, hoberako: parte hartzen duten talde gehienek herrialde desberdinetatik etorritako jendea dute beren kideen artean, sarritan prestakuntza-zentroetan bat egiten dutenak eta beren musika- eta giza-kidetasunean oinarrituta proiektu desberdinak abian jartzen dituztenak. Hori da Nita taldearen kasua, izan ere, bost nazionalitateko kideek osatzen dute: liderra, Anja Gottberg, jatorriz Suediakoa da; Micheal Murray irlandarra saxofonista, Antonio Moreno espainiarra tronpetista (garai hartan ere lehen saria irabazi zuen bakarlari onenaren kategorian), Siebren Smink nederlandarra gitarrista eta Magnus Austad norvegiarra bateria-jotzailea. Guztiek bat egin zuten Amsterdamgo kontserbatorioan, eta elkarrekin osatzen dute boskote bikaina, epaimahaiaren eta publikoaren estimua bereganatzen jakin zuena, beren proposamenaren defentsa irmo, sinesgarri eta argiarekin, betiere lehiakorra eta zaila den lehiaketa baten testuinguruan. Lehiaketa horretan, ahaleginak egin behar dituzu sarritan maila oneko taldeekin, eta, zu ez bezala, ez datozenak denbora pasatzera, irabaztera baizik.
Nitak berez balio handiko zerbait erakutsi zuen: bere taxu kolektiboaren eta taldea osatzen duten banako bakoitzaren nortasunaren arteko oreka osasuntsu eta adimentsua. Erronka hori bere burua maite duen jazz talde orok du; batzuek lortzen dute eta besteek ez. Atentzioa eman zidan bere konposizioen indar melodiko eta originaltasunak (Gottbergen sorkuntzak ziren guztiak), bere garapenen intriga osasungarriak (zer gerta daitekeen ziur ez jakitearen sentsazio pozgarri hori…) eta Anjak bere kide bakoitzetik bakoitzaren onena ateratzen dakien moduak; horrela, denek dute bere momentua aurrera pauso bat emateko eta taldearen soinuari bere aletxo pertsonala emateko. Horri lidergo jakintsua esaten zaio: ez egoz inposatzen dena, baizik eta barrutik gurditik tiratzen duena, horretaz konturatu gabe…
Lehenago ere aipatu dudan izaera horren ontasuna, hots, Europako jazzaren oraintsuko panoramatik sortzen ari diren talde horietako askoren plurinazionaltasun moduko zerbait (hori ere erraz ikus daiteke askoz ere eskarmentu handiko talde beteranoagoetan), beste bertute batzuen artean, musika honetan egunetik egunera sendotzen ari den gertakari bat azpimarratzeko balio duelako da: oztopoak (musikalak eta geografikoak) hausteko eta kultura eta sentsibilitate desberdinak integratzeko duen berezko gaitasuna. Izan ere, jazza berariazko hizkuntza globala bihurtu da, eta horrek hurbildu eta elkartu egiten du, bere adierazpenik onenetan jazza ukitzen dutenen sentimenduaz eta emozioaz elikatzen delako, edozein motatako muga edo aurreiritzietatik haratago. Zorionak Nitari, eta haiek bezala jazzaren karra bizirik mantentzeko borrokan ari direnei.
Mario Benso
